Musevilik
Hz. Musa’nın dininden olan kişilere, ona inananlara Musevi denilir. Farklı anlamlara gelen Yahudilik ve Musevilik çoğu kaynakta aynı şeyi ifade etmek için kullanılmakta ve dini temsil etmektedir. Musevilik bir dini inancın adı olmasına karşın Yahudilik bir ırkın ismidir. Bu nedenle Musevilik ve Yahudilik birbirinden ayrılır. Yahudiler kendi ırkından olmayan kişiyi kesinlikle aralarına kabul etmezken Musevilik Hz. Musa’nın dinine inanan herkesi içine almaktadır. Museviler, Musa Peygamber’in naklettiği kurallara göre yaşarken Yahudiler bu dini kendi emelleri uğruna değiştirip kendilerini “Allah tarafından seçilmiş ve daha üstün, özel insanlar topluluğu” olarak görürler. Musevilik, yaşayan ilahi kaynaklı dinlerden, mensubu en az olan bir dindir. Günümüzde yeryüzünde yaklaşık 14-15 milyon Musevi vardır. Musevilik kendi içine kapalı, kendinden olmayanı dışlayan, kendi inanç düzeninden başka gerçek tanımayan bir din olarak kendini nitelendirir. Musevilik başlangıçta evrensel bir din sayılmış, daha sonra, topluluğun yaşadığı çok sayıda isyan, işgal, sürgünlerle birlikte sadece İbrani topluluğunun dini olarak kendilerini nitelendirmişlerdir. Yahudilerin neredeyse tamamı Musevi dinine mensuptur. Musevi dininin mensuplarının çoğu da Yahudi’dir. Ancak, bütün Museviler de Yahudi değildir. Musevi Türkler, Musevi Kürtler, Musevi Araplar vb. vardır. İsrail Devleti, kendilerini Musevi olarak değil Yahudi olarak adlandırır. Musevilik, ırkı değil Musevi halkını ve inanışını kapsar. Yani Musevi, belirli ırka sahip insanları değil Allah’ın emirlerini Hz. Musa vasıtasıyla benimsemiş olan kişileri ifade etmektedir. Museviliğe göre, cennete ulaşmak için Musevi olmak şart değildir. Tek tanrıya inanan ve Hz. Nuh'un evrensel yasalarını çiğnememiş her kişi, dini ne olursa olsun cennete gidebilecektir. Bir başka ifadeyle farklı ırklardan ve dinlerden gelenler Musevi olabilmekte ancak Yahudilik ise sadece 12 boydan oluşan İsrailoğullarına özgü bir inanış biçimidir. Yahudilik, inanç sistemlerinin bir yansıması olarak aynı anda hem bir dini hem bir kültürü hem de belli bir topluluğu temsil etmektedir. Musevilik, M.Ö. 598’de başlayan M.Ö. 538’de sona eren Bâbil Sürgününden sonra millî bir din haline gelerek Yahudiliğe evrilmiştir. Ancak Yahudilik, tek tanrıya, vahye dayanan mukaddes kitaba ve peygamberlere yer vermesiyle milli dinlerden; millileştirilip bir ırka tahsis edilmesiyle de ilahi dinlerden farklı bir durum arz etmektedir. Günümüzdeki Yahudiliğin bir din mi, ırk mı, yoksa millet mi olduğu pek net değildir. Yahudilikte din ve ırk olgusu, içi içe geçtiğinden birbirlerinden ayırmak güçtür.
Kaynak
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Salime Leyla Gürkan Cilt:23 Sayfa:187-197
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi (Musevilik)
