
Edmund Allenby
Britanyalı mareşal, I. Dünya Savaşı'nda Filistin ve Suriye'deki Britanya harekâtını yönetti. 9 Aralık 1917'de Kudüs'ü zapt etmesi sonucu Hıristiyan aleminde "Kudüs Fatihi" unvanını aldı. İngiltere Sandhurst'deki Kraliyet Askeri Okulunda eğitim gördü. 1889-1902 arasında II. Boer Savaşı'na katıldı. I. Dünya Savaşı'nda bir süvari tümenini Fransa'ya götürdü ve orada 3. Ordu komutanlığına getirildi. (Ekim 1915). Nisan 1917'de Arras'daki savaşlarda büyük yararlılık gösterdi. 29 Haziran 1917'de Mısır Seferi Kuvvetleri komutanlığına atandı. 1917 yılı Ekim ayı sonunda başlattığı taarruzla Birüssebi ve Gazze'yi ele geçirdi. Allenby Gazze'deki karargâhından, Cemal Paşa yönetimindeki Osmanlı kuvvetlerine karşı genel taarruz başlattı. 9 Aralık'ta düşen Kudüs'e, 11 Aralık 1917 tarihinde kentin dini kimliğine saygı ifadesi olarak yaya olarak girdi ve Filistin’de İngiliz manda yönetimini kurdu. 16 Eylül 1918'de yeniden saldırıya geçen Allenby, 19 Eylül 1918’de Megiddo'da Mareşal Liman von Sanders komutasında üç ordudan oluşan Osmanlı Yıldırım Ordular Grubu'nu Nablus’ta yenmişti. Bir aylık süre içerisinde 1 Ekim'de Şam, 16 Ekim'de Humus ve 25 Ekim'de Halep onun başarıları ile İngilizlerin eline geçti. Ekim 1919 yılı Ekim ayında İngiltere’de Baron ile Kont arasında bir asalet unvanı olan vikont unvanını aldı. 1919-1925 arasında Mısır yüksek komiseri olarak görev yapan Allenby, siyasi karışıklık içindeki ülkeyi bu süre içerisinde yönetti. Allenby, Filistin işgali ve terör devleti İsrailin kurulması açısından da oldukça önemli bir figürdür bu sebeple Tel Aviv şehrinin ana caddesi Allenby Caddesi’dir. Bunun yanı sıra İsrail ile Ürdün arasındaki Ortadoğu’nun en uzun nehirlerinden biri olan Şeria Nehri’nin üzerindeki köprülerden birinin ismi de Allenby Köprüsü’dür. Şüphesiz Allenby’nin İsrail için bu derece önemli olmasının nedeni Kudüs ve Filistin’deki Osmanlı hakimiyetine son verip Yahudilerin bu topraklara kolaylıkla yerleşip İsrail’i kurabilmelerinin yolunu açan asker olmasıdır. Doğruluğu kesin olmamakla birlikte 11 Aralık 1918 tarihinde Şam'a gelip "Kudüs Fatihi" Selahaddin–i Eyyübî'nin türbesine gidiyor ve ayağıyla mezarına basarak şunları söylediği iddia edilir; "Kalk Selahaddin. Bak, biz yine geldik!" KAYNAKÇA; Wikipedia "General Allenby'nin Hatıratı", Yrd. Doç. Faruk Yılmaz